Problem całkowitej lub częściowej utraty zębów dotyczy wielu osób, ale rzadko kiedy stanowi on temat swobodnych dyskusji towarzyskich. Tymczasem warto wiedzieć nie tylko, jak dopasować i dbać o swoją protezę zębową, lecz także, co możemy zrobić, gdy to dopasowanie źle funkcjonuje i zaczynamy odczuwać dyskomfort. Czym jest podścielenie protezy zębowej i kiedy możemy się na nie zdecydować?
Jak dopasować protezę zębową i kiedy warto ją podścielić?
Prawidłowym dopasowaniem protezy zębowej zajmuje się protetyk. Po stronie pacjenta zaś leży przede wszystkim dbałość o higienę jamy ustnej i protezy, którą warto ostrożnie oczyszczać po każdym posiłku. Dobrze jest również używać kremów mocujących do protez, dzięki którym pacjent może czuć się pewniej podczas codziennych czynności, takich jak rozmowa, śmiech czy jedzenie.
Użytkowanie protezy zębowej może na początku powodować pewne łagodne dolegliwości, takie jak:
- odruch wymiotny,
- dyskomfort w jamie ustnej,
- zwiększone wydzielanie śliny.
Są to całkowicie naturalne zjawiska, związane z okresem adaptacji jamy ustnej do znajdującego się w niej ciała obcego. Dyskomfort może się utrzymywać nawet przez kilka dni. W tym czasie trzeba szczególnie dbać o swoją protezę i związaną z nią higienę. Jeśli jednak dyskomfort jest spory i utrudnia codzienne funkcjonowanie, proteza może wymagać pewnych poprawek. Impulsem do naszej wizyty u protetyka powinny być też takie objawy, jak ból i podrażnienie dziąseł.
Jednak dolegliwości mogą się pojawić nie tylko na samym początku przygody z protezą zębową, lecz również w dowolnym, późniejszym momencie. Może to być związane z naturalnym procesem zużycia protezy oraz z faktem, że z czasem zmienia się układ naszej szczęki, przez co nawet najlepiej dobrana proteza zębowa może przestać idealnie przylegać. Chociaż przyjmuje się, że protezy zębowe powinny być wymieniane co kilka lat (około 3-5), nie zawsze problem z protezą oznacza automatycznie konieczność jej wymiany. Niekiedy możliwe jest jej podścielenie, dzięki któremu pacjent może korzystać ze swojej dotychczasowej protezy zębowej, ciesząc się powrotem pełnego komfortu jej użytkowania.
Podścielenie protezy zębowej możliwe jest, gdy:
- zmiany w kościach szczęki powodują, że proteza gorzej przylega,
- niezbędna jest poprawa protezy, ale nie ma konieczności wymiany protezy na nową,
- stan zdrowia i śluzówki jamy ustnej pacjenta na to pozwala.
Podścielenie protezy zębowej metodą pośrednią i bezpośrednią
Podścielenie to proces polegający na uzupełnieniu powierzchni ruchomej protezy zębowej przy pomocy dodatkowej warstwy akrylu. Umożliwia ono dalsze używanie protezy, gdy jej płyta nie przylega prawidłowo do podniebienia, a zarazem jest to rozwiązanie tańsze niż kupno nowej protezy.
- Podścielenie metodą bezpośrednią
Podścielenie metodą bezpośrednią wykonuje się na miejscu, podczas wizyty u protetyka, który przeprowadza zabieg. Taka metoda jest zalecana wówczas, gdy w protezie występują jedynie niewielkie niedokładności.
- Podścielenie metodą pośrednią
Podścielenie metodą pośrednią jest nieco bardziej skomplikowanym procesem, który wykonuje się w laboratorium przy pomocy nowego wycisku, na którym zostają odbite zmienione uwarunkowania anatomiczne jamy ustnej pacjenta. Tam, gdzie jest to konieczne, dołożona zostaje nowa warstwa akrylu.
- Różne materiały podścieleń
Podścielenia protez zębowych mogą się różnić również w zależności od materiału, jaki zostaje użyty. Mogą to być zarówno dość twarde akrylowe żywice (polimeryzowane na zimno lub na gorąco), jak i bardziej elastyczne tworzywa, w tym masy silikonowe; istnieją również masy eksperymentalne. Dla pacjentów najbardziej komfortowe w użyciu są protezy zębowe wykonane z miękkich materiałów, jednak należy pamiętać o tym, że są one jednocześnie mniej odporne na ewentualne uszkodzenia mechaniczne oraz proces zużycia.
Dbanie o protezę, czyli zanim konieczne będzie podścielenie
Chociaż podścielenie protezy zębowej może być satysfakcjonującym rozwiązaniem problemu niedokładnie przylegającej protezy, zdecydowanie lepiej zapobiegać niż leczyć. Jakie działania mogą sprawić, że będziemy jak najdłużej cieszyć się dobrze dopasowaną protezą bez żadnych przeszkód?
- Obustronne żucie pokarmu, aby protezy się nie wyważały;
- Dokładne i delikatne mycie protez po każdym posiłku: zimną lub letnią wodą i mydłem lub pastą do protez;
- W nocy przechowywanie protez zębowych w suchym, ale przewiewnym pojemniku;
- Regularne wizyty kontrolne u protetyka (co pół roku);
- Dbanie o higienę i zdrowie jamy ustnej – regularne wizyty u lekarza dentysty;
- Wymiana protez co kilka lat (ok. 3-5);
Warto również pamiętać o tym, że nie wolno wykonywać korekt protezy samodzielnie. Nawet najmniejsze wady czy uszkodzenia powinny być ocenione i naprawione przez protetyka. Próby samodzielnego poprawienia protezy zębowej mogą się skończyć jej nieodwracalnym uszkodzeniem i koniecznością wykonania całkowicie nowej protezy.
