Lekarz dentysta lekarzem pierwszego kontaktu, czyli zapalenie dziąseł jako czynnik ryzyka chorób ogólnoustrojowych

Wzajemna zależność przyczynowo – skutkowa między periodontopatią a ryzykiem chorób ogólnoustrojowych stanowi problem badawczy od XIX wieku.

Jednak powszechnie, dziedzina stomatologii postrzegana jest przez pacjentów jako wąski obszar specjalizacji medycznej, ograniczający się jedynie do zdrowia jamy ustnej.

Uświadamianie pacjentów i popularyzacja zależności pomiędzy kondycją jamy ustnej a zdrowiem ogólnoustrojowym daje pacjentom nowe światło na ten obszar medycyny, a co za tym idzie, skłania do częstszych wizyt w gabinecie stomatologicznym. W jaki sposób lekarz dentysta może wzmocnić swój autorytet w obszarze zdrowia ogólnego?

Przy zapaleniu przyzębia, patologiczna kieszonka przyzębna pacjenta jest skupiskiem wysoce patogennej flory beztlenowej. Patogeny, produkty bakteryjnej przemiany materii oraz mediatory reakcji zapalnej, ze względu na wysokie unaczynienie przyzębia z łatwością przedostają się do krwiobiegu. Mimo że nie są znane dokładne mechanizmy zależności pomiędzy stanem zapalnym a indukcją schorzeń ogólnoustrojowych, opisane w literaturze obserwacje potwierdzają występowanie zapalenia mięśnia sercowego, kłębuszkowe zapalenie nerek, reumatoidalne zapalenie stawów, zaostrzenie wahań glikemii, a nawet schorzenia układu oddechowego. To pokazuje, że interdyscyplinarne spojrzenie przez lekarza dentystę na dolegliwości pacjenta pozwala jeszcze skuteczniej wpływać na jego zdrowie. Pacjenci, ze względu na utarte przekonanie o zawodzie lekarza dentysty nie mają świadomości na temat zależności pomiędzy stanem zapalnym a indukcją schorzeń ogólnoustrojowych. Kluczowa jest więc edukacja pacjenta.

Lekarzu, nie daj się zastąpić dr Google

W obecnych czasach dostęp do treści medycznych w Internecie nie jest dla pacjentów problemem. Uważa się, że blisko 98% populacji poszukuje informacji o zdrowiu na forach i blogach. Niestety, często pojawia się problem związany z wiarygodnością publikowanych treści. Pojawia się więc potrzeba dostarczania pacjentom rzetelnej wiedzy w odpowiedniej formie, co nie tylko zwiększa autorytet lekarza dentysty, a jednocześnie minimalizuje możliwość szerzenia nieprawdziwych informacji. Bezpośrednie przekazywanie wiedzy pacjentom w gabinecie ma więc istotne znaczenie i stanowi wartość dodaną do przeprowadzanego leczenia. Wagę tego problemu podkreśla fakt, że edukacja pacjenta coraz częściej staje się tematem kongresów i wydarzeń stomatologicznych. Przykładem jest konferencja zorganizowana przez Naczelną Izbę Lekarską w marcu 2018 r.  „Pomyśl – jama ustna, pomyśl – zdrowie” to hasło, które przyświecało obchodom Światowego Dnia Zdrowia Jamy Ustnej, mającym na celu zwrócenie uwagi na związek zdrowia jamy ustnej ze zdrowiem i dobrym samopoczuciem.

Jak edukacja pacjenta wpływa na skuteczność leczenia?

Współpraca lekarza z pacjentem to podstawa realizacji planu terapeutycznego. W tym przypadku szerzenie wiedzy na temat wpływu zdrowia jamy ustnej na zdrowie ogólnego ustroju skłania pacjentów do większej aktywności profilaktycznej. Lekarz dentysta z uwagi na swoje wykształcenie jest dla pacjenta aktywnym promotorem zdrowia. W przypadku chorób przyzębia, szczególne działania edukacyjne dotyczą pacjentów cierpiących na choroby układu sercowo naczyniowego, cukrzycę, reumatoidalne zapalenie stawów, a także kobiety w ciąży, kiedy to współwystępujące zapalenie przyzębia zwiększa ryzyko porodu przedwczesnego. Wsparcie pacjentów w tym zakresie może stanowić wyzwanie, jednak dobry kontakt lekarza z pacjentem to nieodzowny warunek efektywnej współpracy. Dzięki edukacji zdrowotnej pacjent lepiej rozumie istotę prowadzonego leczenia, co sprzyja akceptacji, a tym samym efektywności leczenia chorób przyzębia. Poprzez edukację lekarz dentysta odpowiada za wytworzenie u pacjentów postaw, dzięki którym mogą eliminować czynniki ryzyka rozwoju zapaleń przyzębia, a także odpowiednio na nie reagować. Jest on osobą wspierającą pacjenta w podejmowaniu decyzji, co znacznie poprawia efektywność leczenia. Aby ułatwić pacjentom zrozumienie zależności pomiędzy zdrowiem a chorobami jamy ustnej, pomocne może być przedstawienie tych informacji na infografice.

W przypadku chorób przyzębia, szczególnie polecane pacjentom mogą być preparaty regenerująco kojące do dziąseł. Przykładem jest Protefix DENTAL PROTECT żel kojąco-regenerujący do dziąseł, który działa przeciwzapalnie i pozwala na zmniejszenie bolesności podrażnionych miejsc. Z korzyścią dla komfortu stosowania przez pacjentów, żel nie wywołuje uczucia zdrętwienia ani innych efektów ubocznych i może być stosowany codziennie.

Bibliografia: